مفهوم مهدور الدم در قانون – گروه وکلای چینوت : قانون مجازات اسلامی که بر گرفته از فقه است. در رابطه با ریختن خون به حق توسط مردم عادی جامعه ، مبحثی را تحت عنوان مهـدور الـدم به میان کشیده است . زمانی که شخصی هدر رفتن خون او به موجب اسباب بر شمرده در قانون جایز باشد. و یا به عبارت دیگر قتل او مباح باشد قانون گذار از عبارت مـهدور الـدم استفاده کرده است .
محقون الدم در مقابل مهدور الدم
هنگامی که خون کسی مورد حمایت قانون باشد محقون الدم گفته می شود . بنابراین اگر کسی شخص محقون الدم را به قتل برساند به مجازات قصاص محکوم خواهد شد. مانند زمانی که شخص بی گناهی توسط یک فرد جانی به قتل برسد .
نحوه اجرای مجازات در جامعه متمدن امروزی
وکیل امور کیفری چینوت : در جامعه مدرن امروزی اجرای مجازات از جمله سلب حیات ، به طور قانونی و توسط مامورین اجرای احکام به عمل می آید. و افراد عامه جامعه حق ندارند شخصا و بدون هیچ حکمی اقدام به اجرای مجازات کنند. چه آن که اگر بدین شکل باشد جامعه دچار هرج و مرج خواهد شد مگر استثنائاتی که قانونگذار بیان کرده است. که مقررات مـهـدور الـدم در زمره این استثنائات است .
مهدور الدم نسبی
زمانی که شخص مـهدور الدم فقط نسبت به شخص خاصی ریختن او جایز باشد مـهدور الـدم نسبی گفته می شود . زمانی که زن شوهردار با مرد بیگانه در حال نزدیکی باشد. و در این حین شوهر زن وارد شود و آن ها را در حالت نزدیکی ببیند شوهر زانیه حق دارد در همان لحظه ( و نه در لحظات بعدی ) جان هر دو را بستاند. و در اصطلاح مرد زانی و زن زانیه مهدورالدم نسبی هستند .
در این خصوص قانون گذار هیچ گونه مجازاتی ( حد ، تعزیری و دیه ) برای شوهر قرار نداده است. البته باید توجه داشت که زن در این رابطه باید اختیار داشته باشد و اگر به اجبار تن به رابطه داده باشد مهدور الدم محسوب نخواهد شد .
مهدور الدم مطلق
هنگامی که تمام افراد جامعه حق ریختن خون شخص مهدور الدم را داشته باشند مهدور الدم مطلق گفته می شود. مانند این که کسی به پیامبر و خاندان مطهرش توهین و فحاشی کرده باشد .
رعایت جوانب احتیاط در باب مقررات مهدور الدم
در رابطه با مقررات مهدور الدم قانون گذار با احتیاط احکام را بیان کرده است . گاهی موارد اگر با توجه به اینکه فرد مهـدورالدم است. اما او کشته شود قاتل به دیه و مجازات تعزیری محکوم خواهد شد. مانند زمانی که اولیای دم مقتول بدون صدور حکم و اجرای حکم توسط مامور مخصوصه ، خود اقدام به قتل قاتل کنند. که در این صورت به حبس تعزیری محکوم خواهند شد .
اگر شخصی به گمان این که فرد مقتول مهدور الدم است اما در واقع نبوده است چه مجازاتی برای وی می باشد ؟
در صورت اثبات اشتباه در مهـدور الدم بودن ، قتل عمد به قتل شبه عمد تبدیل می شود و شخص قاتل قصاص نخواهد شد .