وکیل تقسیم ترکه و ارثیه ( حق الوکاله به صورت مرحله ای و اقساطی ) تقسیم ترکه به معنی تعیین سهم هر یک از وراث و انتقال مالکیت آن است. به عبارت دیگر با تقسیم ترکه، سهم‌الارث افراد مشخص می‌شود و اموال از حالت شراکتی به صورت انحصاری در اختیار وراث قرار می‌گیرد.
افراد ذیحق جهت درخواست تقسیم ترکه
تنها افرادی که توسط قانونگذار احصاء شده‌اند حق درخواست تقسیم ترکه دارند که عبارتند از:
- ورثه (بر اساس برگه انحصار وراثت )
- موصی‌له
- امینِ جنین و شخص غائب
- ولی، وصی و قیم ورثه محجور
- شخصی که سهم‌الارث برخی از وراث به او انتقال داده شده است
- وکیل هر یک از افراد مزبور با وکالت آنها
زمان درخواست تقسیم ترکه
وکیل امور حسبی : اشخاص ذینفع هر زمان که مایل باشند می‌توانند برای تقسیم ترکه درخواست دهند و نسبت به این موضوع مرور زمان جاری اجراء نمی‌شود. اگر یکی از ورثه، محجور یا غائب باشد در ابتدا برای وی قیم یا امین تعیین می‌شود و سپس به درخواست تقسیم ترکه رسیدگی می‌شود.
مرجع صالح جهت رسیدگی دعوی تقسیم ترکه
حقوق و مطالبات، اموال منقول و غیرمنقول همگی جزء ترکه هستند. بنابراین مرجع صالح دادگاه است و تا زمانی که ترکه تقسیم نشده باشد. دعاوی راجع به آن باید در دادگاه محل آخرین اقامتگاه متوفی در ایران اقامه شود. البته در صورتی که آخرین اقامتگاه متوفی نامشخص باشد رسیدگی در دادگاهی صورت می‌گیرد که متوفی آنجا سکونت داشته است.
دادخواست تقسیم ترکه
دعوی تقسیم ماترک با توجه به ذینفع بودن تمامی ورثه در جهت برخورداری ایشان از حقوق دفاعی می‌بایست به طرفیت همه ایشان طرح گردد. و در دادخواست تقسیم ترکه به عنوان خواندگان دعوی اشاره شوند. با توجه به همین فلسفه در واخواهی و تجدیدنظرخواهی نیز باید تمامی ورثه طرف دعوی قرار گیرند و الّا اعتراض مسموع نیست.
اموال غیرقابل تقسیم
در صورتی که بین ماترک، مالی مثلا خودرو یا ملک قابل تقسیم نباشد. بایستی مال فروخته شود و بهای آن بین ورثه تقسیم شود. بنابراین لازم است که در چنین مواردی در دادخواست تقسیم ترکه به فروش ترکه نیز اشاره شود و الّا دادگاه در صورتی که ذینفع درخواست فروش ماترک را نکرده باشد. صرفاً به تقسیم ترکه اکتفا می‌کند و به فروش مال ورثه‌ای ورود پیدا نخواهد کرد.
ادعای مالکیت ورثه در ماترک
اگر در جریان رسیدگی به دعوی تقسیم ترکه از سوی بعضی از ورثه ادعایی در خصوص مالکیت مال موضوع تقسیم صورت گیرد. این ادعا ماهیت ترافعی دارد و ابتدا باید در مورد این ادعا دادخواست تنظیم و رسیدگی صورت گیرد. سپس به موضوع تقسیم ترکه رسیدگی خواهد شد. بنابراین در چنین مواردی رسیدگی به دعوی تقسیم ترکه متوقف خواهد شد.
عدم قابلیت تقسیم ترکه قبل از فوت
قبل از فوت والدین، تقسیم ارثیه در قالب ماترک معنی ندارد. و فقط می‌توانند در قالب یکی از عقود اموال را به نام فرزندان خود یا اشخاص دیگر منتقل نمایند. والدین می‌توانند قسمتی یا هر میزان از اموال و املاک خود را به یک یا چند نفر از فرزندانشان یا هر کس دیگری در قالب عقود دیگری مانند هبه و صلح یا به اشکال حقوقی دیگری واگذار کنند.
عدم اطلاع وارثین بر ماترک
ورثه در صورتی که اطلاعی بر کلیه اموال متوفی یا مورث خود نداشته باشند. حق اقدام بر طرح دعوی تحریر ترکه را در شورای حل اختلاف دارند. سپس می‌توانند دادخواست تقسیم ترکه را در دادگاه مطرح نمایند. در صورتی که تحریر ترکه صورت نگیرد طبق رویه قضایی در دعوی تقسیم ترکه، دادگاه از اموال متوفی استعلام نمی‌نماید. زیرا آن را تحصیل دلیل به نفع خواهان قلمداد می‌کند.
نقش دیون متوفی در تقسیم ترکه به چه صورت است؟
قبل از تقسیم ترکه و ارث با وکیل ، دادگاه باید وصیت متوفی و دیون او را بپردازد. و پس از خارج کردن این بخش از ماترک، نسبت به مابقی آن تصمیم‌گیری خواهد نمود.